La 18-a de brumero de Luizo Bonaparto: 1851 - Kiel la klasbatalo en Francujo kreis situacion, kiu ebligis al groteska banalulo roli kiel heroo ...

Markso ĉi tie analizas la evoluon de la situacio en Francujo, kiu ebligis al Luizo Bonaparto, persono kun sufiĉe dubinda karaktero, fariĝi imperiestro de la francoj. Engelso skribis pri tiu ĉi verko:

"Kaj efektive ĝi estis genia laboraĵo. Tuj post la evento, kiu surprizis la tutan politikan mondon kvazaŭ fulmo el serena ĉielo, kiun iuj kun laŭta kriego de morala indigno kondamnis, aliaj akceptis kiel savon el la revolucio kaj kiel punon pro ties devojiĝoj, sed kiun ĉiuj nur mire rigardis kaj neniu komprenis - tuj post tiu evento Markso elpaŝis per mallonga, epigrama prezento, kiu prezentis la tutan iradon de la franca historio ekde la februaraj tagoj en ĝia interna interrilato, solvis la miraklon de la dua de decembro¹ en naturan, necesan rezulton de tiu inter­rila­to, kaj ĉe tio eĉ ne bezonis pritrakti la heroon de la ŝtatrenverso alie ol per la bone meritita malestimo. Kaj la bildo estis deseg­ni­ta de tia majstra mano, ke ĉiu nova, intertempe okazinta malkaŝo liveris nur novajn pruvojn por tio, kiom fidele ĝi respegulas la realon. Tiu eminenta kompreno de la vivanta taga historio, tiu klara travido de la okazaĵoj, en la momento, en kiu ili okazas, estas efektive senprecedenca."

1La 2-a de decembro 1851 okazis en Francujo la kontraŭrevolucia ŝtatren­verso de Luizo Bonaparto kaj de liaj adeptoj. - vl