Emergentie, reciprociteit & causaliteit: Nietzsche, Hegel en Kant

Wat is eerder het bewustzijn van eenheid of de eenheid van bewustzijn? Hoe zijn ze aan elkaar gerelateerd? Causaal? Wat is de aard van de eenheid waar het bewustzijn bewust van is? Is het een empirisch object (een zijnde), een fenomeen (wezenlijk zijnde) of een transcendente essentie (wezen)? Hoe houdt de eenheid van het bewustzijn verband met het zelfbewustzijn en denken? Hoe ontstaat het vermogen naar zichzelf te kunnen wijzen en 'ik' te zeggen? Wat is de aard van de veelheid in relatie tot de eenheid en het zelf(bewustzijn)? In welke mate is het zelfbewustzijn een handeling, een ding of iets virtueels, een illusie?

Deze kinderlijk eenvoudige vragen zijn gesteld door Kant, Hegel en Nietzsche. Zij hebben deze vragen (deels) op volwassen wijze beantwoord, maar ieder op geheel eigen wijze. De complexiteit van hun antwoorden correspondeert recht evenredig met de eenvoud van de vragen.

Elk van deze denkers worden door een verschillende 'categorie' beheerst die de grond is van hoe en wat ze antwoorden. Nietzsche denkt in de 'categorie' emergentie als het eenrichtingsverkeer tussen de delen die het geheel veroorzaken en het geheel op mechanische wijze. Voor Hegel is het geheel oorspronkelijker dan de delen, de tegenpolen, subject en object, en kan het subject het geheel en daarmee zichzelf kennen bemiddeld door de wisselwerking, in reciprociteit, met het object. Kant blijft vanuit de categorie mechanische causaliteit denken tussen onderdelen, juist daar waar hij de toepasbaarheid van die categorie tracht te ontkennen op het ontstaan van het zelfbewustzijn dat vooraf zou moeten gaan aan alle categorie?n. Voor Kant is het geheel, slechts een regulatief idee, dus ide?el.

James Paul Roolvink voltrekt de gedachtegangen van een 'closer' dan close reading van enkele cruciale passages in Nietzsches 'Voorbij goed en kwaad', Hegels 'Zintuiglijke zekerheid; of het 'dit' en het menen' en inleiding uit de 'Fenomenologie van de Geest' en (de paragrafen rond) paragraaf 16 uit Kants de 'Kritiek van de zuivere rede' tot hun uiterste consequenties door, denkend op de punt van een naald, om te laten zien dat en waar Nietzsche en Kant de aristotelische 'categorie' doeloorzakelijkheid geheel missen i.t.t. Hegel, die als eenvoudige oplossing had kunnen dienen voor de vragen die ze probeerden te beantwoorden. Vanuit die categorie zal ook een helder onderscheid gemaakt kunnen worden tussen het 'ik', het 'zelf' en de 'levende ziel'.

Tevens zal deze uitleg over de schijnbare abstracte relatie tussen causaliteit, zelfbewustzijn (dat zijn geschiedenis is als actueel-verleden), tijd en intersubjectiviteit vanuit de het perspectief van de seksualiteit belicht worden. Daarin zal duidelijk worden dat mannen en vrouwen een andere vorm van zelfbewustzijn en dus ook seksualiteitsbeleving hebben. Dat en wat de seksuele differentie is zal hier uit de doeken, de lakens, worden gedaan. Een hegeliaanse leer over de seksualiteit. Dat zegt ongetwijfeld ook iets over Hegel.

Author: James Paul Roolvink

Publisher: Independently Published

Publication Date: Feb 11, 2023

Number of Pages: 454 pages

Binding: Paperback or Softback

ISBN-10: NA

ISBN-13: 9798377097501